معرفی کتاب به مناسبت ایام الله دهه ی فجر

کتاب «ایستگاه خیابان روزولت (روایتی مستند از تسخیر سفارت آمریکا در تهران) نوشته محمد محبوبی» به مناسبت چهل و ششمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی و ایام الله دهه ی فجر معرفی شد.

«ایستگاه خیابان روزولت (روایتی مستند از تسخیر سفارت آمریکا در تهران)»
پدیدآور:‌ محمد محبوبی
ناشر: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی
تعداد صفحات: ۵۹۴

این اثر که کتابی تاریخی پژوهشی است و به شکل ادبیات روایی و با قلمی جذاب و گیرا نگارش یافته، روایتی مستند از تسخیر سفارت آمریکا در تهران است. نویسنده ماجرای تسخیر سفارت آمریکا را از پیش از این رویداد، یعنی از ابتدای فعالیت سفارت آمریکا در تهران در دوره حکومت پهلوی آغاز کرده و سیر فعالیت‌های غیرمتعارف این سفارتخانه را تا بیانیه الجزایر که حاصل نخستین مذاکرات مستقیم ایران و آمریکا بعد از انقلاب در سال ۵۹ بود پی می‌گیرد.

برخی از مطالب و اسناد کتاب در این موضوع برای نخستین‌بار منتشر می‌شود، حتی برخی اسامی که مشخص می‌شود جاسوس آمریکا بعد از انقلاب بوده‌اند! و خیلی نکات مغفول در خصوص فرایند تسخیر لانه و اشخاص و جریان‌های دخیل در آن مبتنی بر اسناد متعدد از منابع ایرانی و غیرایرانی در این اثر ارزشمند ذکر شده است.

این کتاب مهم و درعین‌حال جذاب و خوش‌خوان، مورد تحسین و تمجید رهبر معظّم انقلاب قرار گرفت و ایشان درباره‌ی این اثر طی تقریظی چنین مرقوم داشتند:
«این، گزارشی متقن و پرفایده از یک حادثه‌ی مهم در تاریخ انقلاب یعنی تسخیر لانه‌ی جاسوسی در سال ۵۸ است. این کتاب پُرکننده‌ی یکی از خلأهای رسانه‌ای و تبلیغاتی ما است. ما به جنگ روایت‌ها در پیکارهای جهانی توجه لازم را نکرده‌ایم و دشمنان و بدخواهان ما از غفلت ما بهره برده و بسیاری از حوادث را وارونه نشان داده‌اند. باید از نویسنده‌ی این کتاب و تلاش ارزشمندش قدردانی شود، به‌خاطر اقدام هشیارانه‌اش در این عرصه‌ی مهم.
نثر کتاب روان و رسا و تحقیق و تحلیل‌های آن منطقی و صادقانه و قانع‌کننده است.
- نام انتخاب شده برای کتاب عالی است.»

در بخشی از کتاب می‌خوانیم:

پس از رفت و برگشت‌های پرشمار و جرح و تعدیل‌های بسیار، سرانجام در ۲۹ دی ۱۳۵۹ مجموعه توافقاتی به امضا رسید که به «بیانیه‌های الجزایر» شهرت یافت. به دنبال تصویب متن بیانیه‌ها در جلسه ۲۵ دیِ هیئت وزیران، بهزاد نبوی موظف به امضا و مبادله‌ی بیانیه‌ها شد. این بیانیه که به امضای طرف ایرانی رسید، در مجموع از پنج سند مجزا تشکیل شده بود.

بیانیه‌های الجزایر هر چهار شرط مجلس را تأمین کرده بودند. در خصوص شرط «عدم مداخله در امور ایران»، به یک ماده کلی و بی‌ضمانت اکتفا شده بود:
«ایالات متحده آمریکا تعهد می‌نماید که سیاستش این است و ازاین‌پس نیز این خواهد بود که به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم، سیاسی و یا نظامی، در امور داخلی ایران مداخله ننماید.»

 ... بعد از پایان ماجرای تسخیر سفارت آمریکا و انجام تعهدات بیانیه الجزایر از سوی ایران، نوبت به رصد پایبندی دولت آمریکا به تعهداتش رسید؛ لیکن ضعف حقوقی بیانیه الجزایر اندک‌اندک رخ نشان داد. دولت آمریکا برخی از بندهای توافق شده را نقض می‌کرد یا به اجرا در نمی‌آورد و دولت ایران ابزاری برای الزام دولت آمریکا در دست نداشت. اولین مذاکره و توافق با آمریکا، بیش از آنکه دستاورد داشته باشد تجربه داشت. تیم تازه‌کار جمهوری اسلامی دریافته بود بیانیه‌های الجزایر مملو از حفره‌های حقوقی و دام‌های دیپلماتیک است. هر چه بود، تیر از چله کمان جسته بود و راه بازگشتی وجود نداشت. آنچه باقی‌مانده بود، تجربه‌ی گران‌بهایی بود که در توافق با واشنگتن کسب شد: توافق‌نامه‌های آمریکا سرشار از حفره‌های حقوقی است، بندهای آن تأویل‌پذیر هستند و مناطق مبهم و مسکوتی در آن برجا می‌ماند. (ص ۴۵۶ تا ۴۶۰)